Can. 1738

«Il ricorrente ha il diritto di avvalersi del patrocinio di un Avvocato scelto a norma dell’art. 183 della Cost. ap. Pastor bonus o dell’opera di un Procuratore»: art. 138 § 1 Regolamento Generale della Curia Romana, 30 aprile 1999, in AAS 91 (1999) 684.

«Il ricorrente deve sempre avvalersi di un avvocato, munito di apposito mandato. Qualora non lo indicasse, l’avvocato verrà designato dal Moderatore ex officio»: art. 6 Regolamento dello Speciale Collegio Giudicante istituito per l’esame dei ricorsi alla Sessione Ordinaria della Congregazione per la Dottrina della Fede, Segreteria di Stato, 12 maggio 2015.

La giurisprudenza della Segnatura Apostolica ha interpretato in modo piuttosto restrittivo il canone, riducendo significativamente la posizione e il ruolo dell’avvocato-procuratore nei ricorsi gerarchici:
«Animadverso quod Ecclesiasticae Auctoritati, quae de recursu hierarchico videt, nihil aliud, iure quo utimur, imponitur quam quod in decreto seu actu administrativo ferendo. Nec ex can. 1738 praescripto, quo recurrentibus ius habendi advocatum vel procuratorem agnoscitur, quidpiam necessarium ac particulare in ratione procedendi deducendum est, uti clare asseritur in una coram Agustoni diei 16 m. Ianuarii a. 1993, prot. n. 21101/89 CA; quae pronuntiatio, sibi proposito dubio utrum in recursibus hierarchicis parti recurrenti pertineat ius cognoscendi probationes atque rationes a Superiore hierarchico collectas vel quaesitas vel eidem Superiori quoquo modo oblatas et quidem hoc ius praecise ex can. 1738 proveniat, conclusit: “Nulla lex praecipit, saltem in ordinatione recursus administrativi, ius partium cognoscendi acta omnia ac documenta integra causae, cum praesertim “legislator quod voluit dixit, quod noluit tacuit” (cf. nn. 5 et 8)» (SSAT, decreto del Congresso 18 maggio 2007, prot. n. 38825/06 CA).
«Ad defectum notificationis relate ad Cl.mum Rev.mi N. Advocatum-Procuratorem quod attinet, perspecto quod: Congregatio pro Clericis decretum impugnatum constituto procuratori haud intimavit, sed tantummodo parti in causa, id est Rev.mo N.; hoc non obstante nullum damnum parti illatum est, cum ipsa pars intra terminum ad H.S.T. recurrere valuit et facto recurrit; ceterum, uti doctrina atque H.S.T. iurisprudentia docent, is qui penes Auctoritates ecclesiasticas recurrenti adstat, in can. 1738 advocatus et procurator nominatur, sed non pleno iure: non omnibus advocati et procuratoris muneribus fungitur, cum processus apud Dicasterium haud sit iudicialis, sed administrativus» (SSAT, decreto del Congresso 27 gennaio 2010, prot. nn. 41217/08 CA; 41693/08 CA).

Communicationes 2 (1970) 191-194; 4 (1972) 35-38; 5 (1973) 235-243; 8 (1976) 184.199; 9 (1977) 72; 16 (1984) 79-89; 41 (2009) 175-176; 353.444; 42 (2010) 69-142; 381-436; 43 (2011) 209-257; 439-467.